جایگاه روایات تفسیری در زاد المسیر

در این پژوهش سعی شده تا جایگاه روایات در تفسیر زاد المسیر مشخص شود. در واقع با بررسی روایات موجود در این تفسیر، به دنبال معیار و ملاک های ابن جوزی در نقل روایات و برخورد وی نسبت به رد یا پذیرش روایات بودیم. از آن جا که ابن جوزی در زمینه ی روایات جعلی کتاب «الموضوعات» را نگاشته و این اقوال را از محدوده ی روایات جدا کرده، بررسی روایات در کتاب تفسیری اش، ارزش مند است؛ از این جهت که معیارها مقایسه و تناقضات عملی مشخص شود. در این پژوهش، ابن جوزی و زاد المسیر معرفی و روایات مربوط به آیات فضایل اهل بیت و ائمه معصومین(ع) که به هفده آیه رسیدند، بررسی و نقد شد. در این قسمت بنابر برخورد ابن جوزی در نقل روایات، آیات بررسی شده به چهار دسته تقسیم شد: دسته ی اول: آیاتی که ابن جوزی، هیچ اشاره ای به روایات فضایل معصومین(ع) نمیکند.(چهار مورد) دسته ی دوم: آیاتی که به فضایل، فقط اشاره می شود، سکوت اختیار شده و به برتری معصومین(ع) تصریح نمی شود.(ده مورد) دسته ی سوم: آیاتی که فضایل معصومین (ع) با دلیل رد می شود.(دو مورد) دسته ی چهارم: آیه ای که فضایل بدون دلیل رد می شوند و معنای دیگری تایید می شود.(یک مورد) در واقع می توان گفت برخورد ابن جوزی در نقل روایات خالی از تعصب نبوده و در ذکر روایات به مذهب خود توجه داشته و روایات فضایل اهل بیت(ع)، که در کتب معتبر اهل سنت نیز نقل شده، بی اهمیت شمرده است. مبحث اسرائیلیات نیز، ذیل نه داستان بررسی و نقد شد. ابن جوزی در تفسیر برخی از آیات، نقل هایی را می آورد که با شئونات پیامبران سازگاری نداردو روایاتی ذکر می کند که راویان آن ناقل اسرائیلیاتند. با بررسی این روایات، معیار و ملاک های ابن جوزی در نقل آن ها جمع و دسته بندی شد. در کل می توان گفت که ملاک های او در «زادالمسیر» با ملاک های «الموضوعات» تناقض دارد.